ความท้าทายที่เป็นประจำของคนทำงานเรื่องสต๊อกสินค้า จะถูกแบ่งออกมาเป็น 2 เรื่องใหญ่ๆ เลยก็คือ ไม่สต๊อกขาดก็สต๊อกเกิน ซึ่งในทั้ง 2 เรื่องนี้ นั้นมีสาเหตุหลักมาจากสาเหตุเดียวกัน จากประสบการณ์การทำงานของผม ผมขอแบ่งสาเหตุที่สต๊อกขาดไม่พอใช้ และ สต๊อกบวมล้มคลังออกเป็น 4 สาเหตุ ด้วยกัน คือ
สาเหตุที่สต๊อกขาดและสต๊อกเกิน
1.การวางแผนการซื้อวัตถุดิบกับความต้องการของลูกค้าไม่สอดคล้องกัน
ถ้าตามหลักเศรษฐศาสตร์ก็คือ Demand กับ Supply ไม่มาชนกัน ทำให้การทำ Forecast demand มีความแม่นยำได้ยาก นั้นก็คือ บางทีก็สั่งของมาเกินล้มความจำเป็น ทำให้ต้องเสียพื้นที่และค่าใช้จ่ายในการเก็บสต๊อก จนบางครั้งไม่ได้นำออกมาใช้เลยจนกลายเป็น Dead Stock หรือบางครั้งก็สั่งของมาน้อยกว่าที่ต้องการ ส่งผลให้การผลิตหยุดชะงัก เพราะวัตถุดิบมีไม่เพียงพอ
2.การ Set up ระบบที่ใช้หน้างานไม่ถูกต้อง
ส่วนใหญ่คนชอบคิดว่า เอาระบบมาใช้ ทำงานง่ายขึ้นแน่นอน ซึ่งประโยคนี้ถูกต้องทุกกรณีหากระบบมีการติดตั้งระบบให้ตรงกับกระบวนการการทำงานของบริษัท เช่น กระบวนการจัดการสินค้าทีเป็น make-to-stock กับ make-to-order นั้นก็ต่างกัน แต่บริษัทส่วนใหญ่ไม่ได้วิเคระห์ในส่วนนี้จึงทำให้การใช้ระบบเป็นเรื่องที่ยุ่งยากและไม่ตอบโจทย์กับหน้างาน เพราะฉะนั้นแล้ว ในหลายๆบริษัทจะมีจุดอ่อนกันในเรื่องของ Set up ของระบบกันเยอะ
3.การทำงานภายในเป็นแบบไซโล
การทำงานแบบไซโล นั้นก็คือ เมื่อแผนกต่างๆในองค์กรเดียวกัน ไม่ยอมแลกเปลี่ยนข้อมูล หรือ องค์ความรู้ระหว่างกัน บางทีทำซ้ำกันบ้าง ขัดกันบ้าง ไม่เกิดการร่วมมือกัน ทำให้เกิดปัญหาในการสื่อสาร ข้อมูลการจัดซื้อและความต้องการของลูกค้าไม่มาชนกัน ผลลัพธ์คือการจัดการสต๊อกให้มีประสิทธิภาพเป็นไปได้ยาก ควรจะมีการปรับปรุงประสิทธิภาพการจัดการสต๊อกโดยการใช้ CPFR (Collaborative , Planing , Forecasting , Replenishment) เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานในซัพพลายเชน
4.ศักยภาพของพนักงานบริหารสต๊อก
พนักงานหน้างาน ผู้จัดการ ถือว่าเป็นฟันเฟืองหลักในการจัดการสินค้าคงคลังให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม ความรู้และทักษะที่พนักงานเหล่านี้ควรมีคือ องค์ความรู้ในเรื่องของการจัดการสต๊อก การวางแผนการจัดซื้อสินค้า การเติมเต็มสินค้า รวมกันเพื่อที่จะวางแผนการจัดการสินค้าคงคลังให้อยู่หมัด ในบางเคส พนักงานมีความรู้ทฤษฏี แน่นปึ๊กแต่ขาดประสบการณ์การทำงาน ไม่สามารถประยุกต์ใช้กับงานได้จริง ในทางกลับกัน พนักงานที่มีประสบการณ์ ลองผิดลองถูกมาเยอะ อาจจะยังขาดการทำงานให้เป็นไปตามมาตรฐานสากล
จะเห็นว่าหากวิเคราะห์ดูดีๆแล้ว สาเหตุที่สต๊อกขาดหรือสต๊อกเกินจะวนกันอยู่ใน 4 สาเหตุนี้แหละ เมื่อรู้ถึงแล้ว ผมอยากให้ทุกคนลองเอาสาเหตุเหล่านี้มาสะท้อนกับปัญหาที่คุณเจออยู่หน้างานเพื่อที่จะได้หาวิธีแก้ไขได้ทุกจุดครับ
ที่มา: www.supplychainguru.co.th
